Wysokie koszty pracy takie jak opłaty do ZUS, podatki spowodowały nieciekawą sytuację na rynku pracy. Pojawiły się tak zwane umowy śmieciowe, które nie dają pracownikowi żadnego zabezpieczenia socjalnego oraz stabilności w pracy. Czym są umowy śmieciowe i co oznacza podpisanie takiej umowy?
Umowa śmieciowa jest to umowa cywilnoprawna, która została zawarta między pracodawcą a pracownikiem. Jej celem jest ominięcie prawa pracy albo obniżenie podatków. Stosowanie tego pojęcia budzi wielkie kontrowersje tak po stronie pracowników jak i pracodawców oraz związków zawodowych. Związki zawodowe traktują umowy śmieciowe jako każdy stosunek pracy, który jest odmienny od umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Do umów śmieciowych zalicza się:
1. wszelkie umowy cywilnoprawne, czyli są to umowy na zlecenie, o dzieło. Takie umowy są śmieciówkami, jeśli wykazują charakter ciągły i gdy praca jest wykonywana na rzecz jednego, stałego pracodawcy;
2. samozatrudnienie, które jest stosowane z takich samych powodów, jak opisane wyżej;
3. umowa o pracę czasowa, czyli zawarta na określony czas. Powtarzanie takiej umowy kilka razy powoduje brak stabilizacji zawodowej. Wywołuje też w pracowniku brak pewności zatrudnienia. Dotyczy to w szczególności umów czasowych wieloletnich.
Pracownicy jednak godzą się na zawieranie takich umów. Rynek pracy nie oferuje wielu miejsc zatrudnienia, a bardzo często młodzi ludzie podejmujący swoją pierwszą pracę, po prostu nie mają wyjścia, ponieważ chcą zdobyć określone doświadczenie zawodowe. Często też pracownicy są mamieni przez pracodawców obietnicami stałego zatrudnienia. Gdy biorą do ręki kalkulator płac, który przedstawia im pracodawca i opowiada, ile zarobią na umowę o pracę, a ile na śmieciówce, młodzi ludzie wybierają tę gorszą dla siebie opcję.
Liczą się najczęściej zdobycie doświadczenia i pieniądze, ochrona zdrowia i zabezpieczenie emerytalne dla młodych ludzi ma mniejsze znaczenie. Dlatego śmieciówki, choć nie są dobrym rozwiązaniem dla pracowników, są bardzo popularne.