We współczesnej praktyce gospodarczej bardzo często dochodzi do sytuacji, w której osoba fizyczna prowadząca własną firmę zatrudnia w niej członków rodziny. Zgodnie z prawodawstwem polskim jest to procedura w pełni legalna, ciesząca się stosunkowo dużą popularnością. Część przedsiębiorców jednak nie analizuje konsekwencji takiego działania, przez co naraża się na ewentualne straty. Zanim więc zdecydujemy się na ten krok, powinniśmy dokładnie zapoznać się z przepisami podatkowymi.
Podstawowa zasada
Przy podejmowaniu decyzji o zatrudnieniu osoby spokrewnionej trzeba mieć na uwadze korzyści i obciążenia ponoszone przez wszystkich członków rodziny, którzy związani będą z przedsiębiorstwem. Nie chodzi tu jedynie o wysokość płaconych podatków czy też sumę wynagrodzeń, ale również o wzajemne relacje i związane z nimi kwestie partnerstwa lub podległości oraz odpowiedzialności za ewentualne błędy. Nie każdej rodzinie służy bowiem łączenie życia prywatnego z zawodowym.
Konsekwencje podatkowe
Podstawę prawną, regulującą zasady zatrudniania członków rodziny w przedsiębiorstwie należącym do osoby fizycznej, stanowi ustawa o PIT. Zgodnie z art. 23. ust. 1 pkt 10 do kosztów uzyskania przychodu nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a także małżonków i małoletnich dzieci wspólników, jeżeli działalność gospodarcza prowadzona jest w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej.
W praktyce przepis ten oznacza, że kwota wynagrodzenia wypłacana członkowi najbliższej rodziny nie pomniejszy dochodu przedsiębiorcy podlegającemu opodatkowaniu.
Zakres podmiotowy oraz przedmiotowy
Powyższa regulacja znajduje zastosowanie niezależnie od formy świadczonej pracy. Bez względu na to, czy odbywać się to będzie bezumownie, czy też na podstawie umowy o pracę, dzieło bądź na zlecenie, pracodawca, który zatrudnia współmałżonka, nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wszelkiego rodzaju obciążeń wynagrodzenia pracownika, takich jak zaliczka na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, zdrowotne.
Warto zaznaczyć również, że art. 23. ust. 1 pkt 10 ma zastosowanie nawet w sytuacji, gdy małżonkowie posiadają rozdzielność majątkową bądź pozostają w separacji. Ograniczenia te nie dotyczą jednak konkubentów. W świetle prawa, praca osoby, z którą nie jesteśmy związani węzłem małżeńskim, a pozostajemy w faktycznym pożyciu, może zostać zaliczona jako koszty uzyskania przychodu.
Należy jednak zaznaczyć, że ograniczenie to dotyczy tylko osób wymienionych w ustawie. Zatem nie może być stosowany w odniesieniu do pełnoletniego syna, babci czy też cioci.
Wyjątki od zasady
Przyjmuje się jednak, że niezależnie od tego, czy zatrudniamy małżonka czy osobę trzecią, do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć można między innymi:
- diety z tytułu odbywania podróży służbowych,
- koszty wstępnych oraz profilaktycznych badań lekarskich,
- składki na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy oraz FGŚP,
- ekwiwalenty pieniężne za pranie,
- wydatki związane ze szkoleniami BHP.
Wyżej wymienione punkty nie są jedynymi sposobami, które dają pracodawcy możliwość pomniejszenia dochodu do opodatkowania, w przypadku gdy zatrudnia małżonka. Warto więc skorzystać z fachowej pomocy świadczonej przez biuro rachunkowe Kognitariat, aby w pełni poznać swoje prawa.
Procedura zatrudniania małżonka przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą jest w pełni legalna, jednak posiada pewne ograniczenia. Warto więc przed podjęciem decyzji sprawdzić, czy w przypadku naszej firmy jest to opłacalne.
